Giai đoạn này lan cần nghỉ dưỡng sức, nên cần giảm thiểu các yếu tố kích thích sinh trưởng.
Khi thời tiết bắt đầu se lạnh cũng là khoảng thời gian lan nghỉ dưỡng sức để chuẩn bị cho hoa vào mùa Xuân.
Họ Lan nói riêng cần mùa nghỉ ngơi định kỳ hàng năm, không cần quá chú ý nhu cầu dinh dưỡng, sự xanh tốt của thân lá vào giai đoạn này.
Mùa nghỉ rễ thường chun khô chững lại, giả hành hơi nhăn teo lại, dòng Hoàng Thảo thân thòng như Phi Điệp, Long Tu, Hạc Vỹ... vàng lá, rụng lá dần, có cây rụng từ gốc trước, có cây rụng từ ngọn trước.
Mùa nghỉ bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau ở miền Nam, từ tháng 10 đến hết tháng 2 ở miền Bắc, thời gian này nhiệt độ lạnh và độ ẩm thấp nhất trong năm, khá hanh khô.
Mùa nghỉ của Hoàng Thảo thân thòng như Phi Điệp, Long Tu, Hạc Vỹ, Nghệ Tâm, Hương Vani, U Lồi, Phi Điệp Vàng...,hay các Hoàng thảo thân cứng như Đùi Gà, Trúc Phật Bà, Thập Hoa... kéo dài 3-4 tháng và biểu hiện rõ rệt nhất qua việc rụng nhiều lá, lúc này tưới thật ít nước cho rụng hết lá luôn.
Còn các loại Hoàng thảo họ Kiểu như Kiều Hồng, Kiều Vàng, Kiều Mỡ Gà, Kiều Dẹt, Kiều Vuông, Vảy Rồng, Hoàng Lạp, Long Nhãn, Kim Thoa...và các loại đơn thân như Đai Châu, Tam Bảo Sắc, Quế Lan Hương, Sóc, Cáo...hoặc Hồ Điệp, Hài thì mùa nghỉ không rõ ràng vì lá ít rụng hơn hẳn, nếu đủ nước vẫn xanh tốt vào mùa lạnh, nó sẽ chỉ vàng và rụng lá khi khô quá, vậy mùa lạnh ta cũng tưới ít hơn mùa nóng nhưng không đến nỗi ít quá như đối với các loài rụng lá bên trên vì để khô quá thì nhóm này xuống lá xấu cây đi.
Giới hạn chịu đựng nhiệt độ lạnh của một số giống lan: Kiếm, Vũ Nữ, Hài…10-12°C; Cattleya, Hoàng Thảo, Hoàng Hậu…12-16°C; Vanda, Đai Châu, Cáo, Hồ Điệp…18-21°C; một số giống lan rụng lá (Đùi Gà, Giả Hạc, Long Tu, Hoàng Thảo U Lồi), Hài, Kiếm… cần lạnh dưới 10°C liên tục 3 tuần mới ra hoa.
Một số vấn đề cần lưu ý khi chăm sóc lan trong mùa lạnh này:
TƯỚI NƯỚC
Mùa lạnh lan chỉ cần ít nước. Cần giảm lượt tưới nước còn khoảng 1/4 so với bình thường, mới đầu mùa nghỉ có thể 3-4 ngày tưới 1 lần, chỉ tưới vào gốc. Vào đến mùa lạnh nhất thì cắt nước hẳn cũng dc, hoặc 15 ngày mới xịt nước vào gốc 1 lần cũng dc, miễn sao ko để cây khô quá teo nhỏ đi, tránh làm ướt thân, bạn cứ lo chết khô mà tưới đều nước là không ra hoa đâu. Trời rét buốt dưới 10 độ C tưới cũng được không lo gì, không cần cứ phải chờ ngày nắng ấm mới tưới, yên tâm cái này tôi đảm bảo không chết lan, tôi ở miền núi gần Trung Quốc rất lạnh nhưng bao nhiêu năm không thấy lan chết lạnh bao giờ, kể cả nhiệt độ xuống 2-3 độ, chỉ có bệnh làm chết lan vào mùa hè nóng trên 30 độ thôi.
Treo cây nơi cao, thoáng và nắng, có thể phơi nắng 100% vào mùa đông ở miền bắc càng dễ ra hoa. Miền nam thì có lẽ vẫn phải dưới 1 lớp lưới đen vì trong đó có hôm nắng gắt.
PHÂN THUỐC
Mùa lạnh lan không cần quan trọng phân thuốc gì cả, nếu muốn nhiều hoa thì ngay đầu mùa nghỉ (tháng 10 dương) phun khoảng 3 lần NPK loại nhiều Lân như 10-30-10 hay 10-50-10 mỗi tuần 1 lần để cây tích được nhiều dinh dưỡng chuẩn bị cho mùa hoa, còn đã vào sâu mùa nghỉ (khi đã rét dậm, cây rụng lá nhiều) thì rễ lan cũng khô hết rồi, lá cũng không hút phân, còn tưới làm gì nữa, vô ích, phí phân. Còn về bệnh thì tôi thấy mùa nghỉ lan chả gặp bệnh gì cả, chỉ có bệnh vào mùa nóng thôi.
Tóm lại mùa lạnh không cần quan tâm phân và thuốc lắm.
NHIỆT ĐỘ & ÁNH SÁNG
Không cần phải quá quan tâm đến nhiệt độ lạnh. Việc thắp bóng đèn để sưởi hoặc quây phủ bạt quanh vườn lan là không cần thiết, chỉ tốn kém hơn thôi, như đã nói ở trên , tôi ở vùng rất lạnh, có mùa đông đến sớm nhất và kéo dài nhất ở VN nhưng không chết lan vào mùa lạnh bao giờ. Nhiệt độ ngày - đêm càng chênh lệch càng thuận lợi cho việc tạo hoa.
Ánh sáng thì rất cần cho lan vào lúc này, ở miền bắc càng nhiều nắng sáng càng tốt, miền nam thì để ý nắng gắt. Nhiều nắng dễ có hoa hơn.
Sưu tầm